• +90 312 446 16 14
  • MAIDAN İş ve Yaşam Mrk. Bilkent Kavşağı / Ankara
  • yasarozgok@gmail.com
Profesyonel Destek Almak İçin
Randevu Alabilirsiniz
Randevu Al

Doktor Özgök İle Sağlıkta İnciler

Allerjik Astım

BİLİYOR MUYDUNUZ ?

Sigara içimi mesleksel allerjenlere karşı duyarlılığı arttırır ve mesleksel astım görülme riskini fazlalaştırır.

Allerjik astımın en önemli nedeni solunum yolu ile alınan allerjenlerdir. Bu allerjenler polenler, mantar-küf sporları, ev tozu, hayvan tüy, kıl ve deri döküntüleri sayılabilir. Rüzgar ile polenleri etrafa saçılabilen bir çok ağaç, ot ve çayır bitki örtüsüne bağlı allerjisi olanlarda genellikle yakınmalar mevsimsel olup ilk ve sonbaharda artma gösterirler. 

Mantar-küf sporları da polenler gibi atmosferde dağılarak astımda önemli rol oynarlar. Ilık nemli iklimi olan ve bitki örtüsünün fazla olduğu yerlerde kolay çoğalmaları nedeni ile yıl boyu süren yakınmalara neden olurlar.

Bütün yıl uyarıcı etkisi olan diğer bir allerjen de ev tozudur. Ev tozu içerisinde bir çok madde bulunmakla beraber en önemli antijenik parçası ev tozu akarlarıdır (House dust mite). Bunlar özellikle insan deri döküntülerinin bulunduğu sıcak ve nemli ortamlarda ürerler. Çocuklarda mite’lara erken dönemde maruz kalma sonucu astım semptomları da erken başlamaktadır. Mite konsantrasyonun düşük olduğu bölgelerde, astım oranı düşük bulunmuştur. 

Ülkemizde de mite allerjisine astımlı hastalarda çok sık olarak rastlanmaktadır.

Astımlılarda hamam böceklerinin dışkıları ve somatik antijenlerine karşı yüksek oranda duyarlılık görülmektedir. Bu böceklere karşı antikor reaksiyonu geliştiği ve yapılan çalışmalarda mite ile hamam böceği arasında çapraz reaksiyon geliştiği mite allerjisi olanlarda böcek allerjisinin de araştırılması gerektiği bildirilmiştir.

Polen, mantar sporu, hayvan ve artropod proteinlerinden 5 mikron’dan küçük olanlar direkt bronş hücrelerinden geçerek duyarlılığa yol açabilir ve bronkospazma neden olabilirler. Kedi, köpek, kuş, at, sığır, kobay gibi hayvanların tüy, kıl ve deri döküntüleri de astımda önemli yer tutar. Bunlara karşı duyarlılık evde hayvan besleyenlerde, çiftliklerde, veterinerlerde ve hayvan laboratuvarlarında çalışanlarda daha sık görülmektedir. Sadece köpek besleyen ailelerin çocuklarında allerji yönünden hafif yüksek bir risk olduğu bulunmuştur. Evde hayvan besleyenlerde astım görülme sıklığının beslemeyenlere göre çok farklı olmadığı gösterilmekle beraber, bunlara allerjisi olup da evlerinde besleyenlerde astımın daha ciddi seyrettiği görülmüştür.

Çocukluk çağında geçirilen bazı infeksiyonların allerji yönünden koruyucu olduğuna dair bulgular vardır. Kabakulak, tüberküloz gibi infeksiyonları geçiren çocuklarda astım görülme oranın daha düşük olduğu saptanmıştır. Batı toplumlarında hijyenik şartların düzeltilmesi sonucunda erken yaşta mikrobial temasın azalması allerjik hastalıkların görülme sıklığını da yükseltmiştir. Yapılan çalışmalar göstermiştir ki, barsaklardaki yararlı mikropların insan savunma sisteminin olgunlaşmasında temel rol oynamaktadırlar. Yine savunma sistemin mikrobial uyarımındaki eksiklik allerjik astıma zemin hazırlamaktadır ve bazı mikropların savunma sistemini eğittikleri kabul edilmektedir.

Bazı meslek gruplarında astım görülme oranı daha yüksektir. Çalışma ortamındaki kimyasal veya organik çeşitli irritan maddeler bronşlarda aşırı cevap oluşumuna yol açarak astımlı kişilerde uyarıcı bir rol oynayabilir. 

Prof. Dr. Zafer KARTALOĞLU
Sağlık Bilimleri Üniversitesi
Göğüs Hastalıkları AD
Sultan Abdulhamid Han Eğitim Araştırma Hst.
İstanbul

KAYNAK: Kartaloğlu Z, Kunter E (Editörler) ASTIM . Mart Matbaa, İstanbul 2007